Có một loại rau tẩm bổ và mang vị ngọt… như mì chính (bột ngọt )
Xưa kia chỉ là rau rừng, nay rau sắng đã phát triển thành một nhãn hàng rau sạch nổi tiếng , gắn liền với danh thắng linh tính chùa Hương, với thi nhân nức tiếng Tản Đà, và đặc thù là cái vị thiên nhiên như mì chính …
Canh rau sắng không chỉ có tiếng thơm ngon, mà con được xem như một món bồi bổ cho phụ nữ và trẻ em . Theo một vài tư liệu , rau sắng có hàm lượng thực phẩm cao hơn nhiều loại rau khác. Trong 100g rau sắng có khoảng 6,5 – 8,2g protit, bao gồm nhiều axit amin như lysin, methionin, tryptophan, phenylanalin,… và chứa đến 11,5 mg vitamin C, 0,6 mg caroten, v.v gấp tần số cao bồ ngót , đậu ván.
“Muốn ăn rau sắng chùa Hương
Tiền đò ngại tốn con đường ngại xa
Mình đi ta ở lại nhà
Dòng dưa thì khú chiếc cà thì thâm…”
Bài thơ Rau sắng chùa Hương của thi sĩ Tản Đà nói về rau sắng đã làm nên một giai thoại nổi tiếng trong thi ca với giới tao nhân mặc khách. Và thứ rau mọc ở đất Phật Hương Sơn bởi vậy được gần xa biết đến như một sản vật đặc sắc mà dân dã. Mùa xuân, khoảng vào tháng ba ở chợ Bầu, Phủ Lý quê tôi có khả năng thuận tiện sắm được một số mớ rau sắng tươi non. Rau sắng được những người dân vùng Hương Sơn (Mỹ Đức, Hà Tây cũ) hay Kim Bảng (Hà Nam) giải pháp đấy hơn chục cây số mang đến . một vài mớ rau được lấy lập tức trong khoảng gùi ra bán. Hỏi chuyện mới biết khác với số đông loại rau khác, sắng là cây thân gỗ, mọc bỗng dưng trên một số vách núi đá vôi cao. Thân cây sắng cao to, có khi cao hàng chục mét và phải trèo lên cây để hái.
Hiện tại đang dịp tháng ba, hoa gạo đỏ rực những khung núi vùng Hương Sơn đất Phật. giả dụ đi lễ hội, chiếc ồn ào , xô nhân tình thô lỗ sẽ mờ lu đi khi bạn thanh thoả thưởng thức bát canh rau sắng. Thấy rằng đất trời vẫn rất thanh khiết trong lành . Và giả dụ bắt gặp sơn nữ bán rau sắng, bạn nhớ tậu một ít làm quà cho mẹ… Rau sắng có hai loại: sắng đen và sắng trắng. Khác nhau vì sắng đen lá sẫm màu, lá nhỏ nhưng dày hơn, bóng láng hơn. khi nấu canh cũng ngọt đặm đà hơn. Mùa đông sắng rụng hết lá. lúc mưa xuân rét mướt , núi rừng háo hức lễ hội chùa Hương, thân cây bắt đầu lủa tủa mọc ra những chồi non. Người dân khởi đầu khai thác đợt rau sắng đầu tiên .
Rau sắng mua về được nhặt tách riêng lá và cọng, sử dụng để nấu canh. Lá sắng xanh thẫm, bóng mỡ màng. Canh rau sắng có khả năng nấu với cá rô, cá quả, thịt nạc, thịt gà, khung , giò sống hay tôm nõn… Nước canh sôi, nêm chút muối rồi cho lá rau sắng và các cọng thân đã rửa sạch tới nước. Canh sôi lại là bắc ra tức tốc , bởi ví như nấu nhừ quá lá rau lại mất vị ngọt. Hồi trước mẹ tôi còn bảo khi nước canh sắp sôi mới rửa rau sắng, nếu như rửa trước sớm lá rau sẽ bị “già” đi. các cọng thân hơi già lúc nhặt mẹ bảo cũng đừng bỏ đi vì cho tới sẽ làm nồi canh thêm ngọt. lúc không có thịt cá, chỉ rau sắng nấu suông thôi cũng đủ ngọt ngon lắm rồi. đặc trưng , với những người sành ăn, khi nấu suông như vậy mới cảm nhận được hết hương vị của rau sắng. Bát canh xanh ngắt thơm mát lành.
Sở dĩ rau sắng ngọt nhạt đặc thù như vậy vì trong thành phần rất giàu chất đạm. tỉ lệ mới ốm dậy hay phái đẹp vừa qua cơn vượt cạn mất sức, giả dụ có bát canh rau sắng thơm ngon và mang đến nhiều chất bồi bổ thì thật là quý. thư thái thưởng thức sẽ cảm nhận được vị thanh khiết, vị ngọt bùi của từng lá rau, từng chồi non mềm đã chắt lọc từ trời đất khôn thiêng , từ gió núi mưa ngàn , từ giọt sương núi trong lành và làn mưa xuân rét mướt … Và có thể lúc đó ta mới hiểu tại sao vị nhà thơ nổi tiếng sành ăn ngày xưa đã viết nên các vần thơ như thế.
Ngày xưa mẹ tôi còn hay mua được những mớ hoa sắng trắng nuột được gọi là rồng rồng. Rồng rồng nấu canh hay xào với thịt bò còn ngon ngọt hơn. Nhưng hiện nay khó chịu tậu được một số chùm rồng rồng trắng lắm…Rau sắng hiện nay được coi là rau sạch, đưa tới một vài siêu thị như một thứ rau cao cấp, bán từng lạng cân. Ngoài vị ngọt ngon, rau sắng quý vì hi hữu vì một năm chỉ có trong vài tuần, cây sắng mọc chênh vênh tận núi cao và cũng vì cả giai thoại “Muốn ăn rau sắng chùa Hương…”.
